เมืองชายแดน > วิถีชีวิต ภาคใต้ |
|
|
|
ภาพโดย : www.facebook.com/WhiteCloudTravel, thai.tourismthailand.org |
|
|
|
วิถีชีวิต |
|
|
กลุ่มชนโบราณที่เคยอาศัยและตั้งถิ่นฐานในภาคใต้ คือ "ชนชาวถ้ำ" และ "ชนชาวน้ำ"
ชนชาวถ้ำ ใช้ชีวิตอยู่ในพื้นที่ป่าเขา โดยเข้าป่าล่าสัตว์ตามแบบดั้งเดิม ชนกลุ่มนี้คือ
บรรพบุรุษของพวกเซมัง หรือ ซาไก หรือเงาะป่า
ชนชาวน้ำ อาศัยอยู่ในแนวชายฝั่งทะเลตามอ่าวหรือถ้ำบนเกาะ คือ พวกโอรังลาโอด หรือ
โปรโต-มาเลย์ หรือชาวเลที่ยังมีอยู่ในปัจจุบัน
เนื่องจากทำเลที่ตั้งของภาคใต้เป็นคาบสมุทร ซึ่งเป็นเส้นทางการเดินทางระหว่างมหาสมุทร
อินเดียและทะเลจีนใต้ จึงมีชนต่างชาติเข้ามาพำนักอาศัยและเกิดการผสมผสานทางเชื้อชาติ ได้แก่
ชาวอินเดีย ชาวจีน และชาวตะวันออกกลาง |
|
ที่อยู่อาศัย |
จะตั้งบ้านเรือนอยู่ใกล้แหล่งน้ำเพื่ออุปโภคบริโภค ใกล้ท่าน้ำ ลำคลอง อ่าว
และทะเล เพื่อสะดวกในการสัญจรและการทำมาหากิน คนไทยภาคใต้จะมีคติในการตั้งบ้านเรือน เช่น
ปลูกบ้านโดยมีตีนเสารองรับเสาเรือนแทนการขุดหลุมฝังเสา เพื่อสะดวกในการโยกย้ายและเป็นการ
ป้องกันมด ปลวก มีคติห้ามปลูกเรือนขวางตะวัน เพราะจะขวางเส้นทางลมมรสุมซึ่งอาจทำให้หลังคา
ปลิวและถูกพายุพัดพังได้ง่าย วัสดุที่นำมาสร้างคือสิ่งที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น บ้านเรือนมีหลายลักษณะ
มีทั้งบ้านเรือนเครื่องผูก หลังคาทรงจั่วและทรงปั้นหยา มีใต้ถุนเตี้ยเพราะมีลมพายุเกือบทั้งปี
หากปลูกเรือนสูงอาจต้านทานแรงลม ทำให้เรือนเสียหายได้
|
|
|
|
การแต่งกาย |
เนื่องจากภาคใต้ตั้งอยู่แถบศูนย์สูตร มีผลให้อุณหภูมิไม่แตกต่างกันนัก
ชาวใต้นิยม แต่งกายแบบเรียบง่าย หลวม ๆ ส่วนมากใช้ผ้าฝ้าย รูปแบบเครื่องนุ่งห่มส่วนใหญ่คล้ายกับ
ของมาเลเซียและอินโดนีเซีย เพราะอยู่ในลักษณะอากาศแบบเดียวกัน ผ้าพื้นเมืองที่มีชื่อเสียงของ
ของภาคใต้ คือ ผ้ายก ผ้าจวน ผ้าไหมพุมเรียง และผ้าปาเต๊ะ ซึ่งเป็นผ้าที่นิยมกันในภาคใต้ตอนล่าง
เป็นต้น
|
|
|
|
ขนบธรรมเนียมประเพณี |
ขนบธรรมเนียมประเพณี จากภูมิประเทศที่เป็นทางผ่านเพื่อแลกเปลี่ยนสินค้าของพ่อค้า
ต่างชาติส่งผลถึงวัฒนธรรมด้านศาสนาและความเชื่อของผู้คนในดินแดนแห่งนี้ด้วย ทั้งศาสนาพุทธ
และศาสนาฮินดู ที่ได้เข้ามามีอิทธิพลในภาคใต้นับพันปีมาแ้ล้ว และศาสนาอิสลามซึ่งได้เผยแพร่
ในระยะหลัง แต่เป็นที่นิยมนับถือกันของคนไทยในภาคใต้ตอนล่าง
คนในภาคใต้ยังมีความเชื่อและประเพณีที่ผูกพันกับธรรมชาติ เช่น ประเพณีรับขวัญข้าว
ทำขวัญเรือและเซ่นสรวงแม่ย่านางเรือ ประเพณีการทำบุญวันสารทเดือนสิบซึ่งเป็นความศรัทธา
ในเรื่องบุญและความกตัญญูต่อบุพการี ประเพณีชักพระซึ่งเชื่อว่าทำให้ฝนตกตามฤดูกาล
มหรสพเพื่อความบันเทิง ที่นิยมกันมาก คือ กีฬาต่อสู้ เช่น การแข่งเรือ ชนวัว การเลี้ยงนกเขา
เพื่อประชันเสียงกัน มหรสพที่นิยม คือ การแสดงโนราห์และหนังตะลุง
|
|
|
|
หัตถกรรมพื้นบ้าน |
เครื่องจักสานภาคใต้มีลักษณะเฉพาะที่แตกต่างไปจากเครื่องจักสานภาคอื่น นับตั้งแต่การนำวัสดุ
พื้นบ้านมาจักสาน เช่น บริเวณที่ภูมิประเทศเป็นเนินเขา มีป่าละเมาะก็ใช้ย่านลิเภามาสานเป็นภาชนะ
เครื่องใช้ที่สวยงาม
หรือแถบริมทะเลซึ่งเป็นแหล่งต้นจากจำนวนมาก ผู้คนก็นำใบจากมาใช้ประโยชน์ในลักษณะต่าง ๆ เช่น
นำมามุงหลังคาบ้านหรือทำฝาบ้าน
ครื่องจักสานพื้นบ้านภาคใต้มีลักษณะเฉพาะและมีความประณีตงดงาม พร้อมทั้งการออกแบบ
ที่น่าสนใจ เช่น
กระด้ง ที่นิยมใช้กันมี 2 อย่าง คือ กระด้งฝัดข้าวและกระด้งมอญ กระด้งทั้งสองชนิดนี้
สานด้วยไม้ไผ่และหวาย มีลักษณะเฉพาะของภาคใต้ที่ต่างไปจากกระด้งที่ใช้ในภาคอื่น ๆ คือ
จะมีลักษณะกลมรีคล้ายรูปหัวใจ ส่วนป้านจะกลมมน ส่วนแหลมจะรีแหลมเล็กน้อย เพื่อความสะดวก
ในการร่อนฝัดและเทข้าว
ลักษณะเฉพาะของวัสดุท้องถิ่นก็ทำให้เครื่องจักสานภาคใต้มีเอกลักษณ์เฉพาะ เช่น ไม้ไผ่
กระจูด ย่านลิเภา ใบลำเจียกหรือปาหนัน
เครื่องจักสานย่านลิเภา เป็นเครื่องจักสานพื้นบ้านโบราณของภาคใต้ชนิดหนึ่ง ที่ทำมากใน
จังหวัดนครศรีธรรมราช ทำเป็นภาชนะเครื่องใช้หลายอย่าง เช่น กระเชอ กุบหมาก พาน กล่องใส่ของ
เครื่องจักสานที่ทำจากกระจูด ใบลำเจียก มีการนำมาทำเครื่องจักสานชนิดต่าง ๆ
ตามความนิยมของท้องถิ่นหลายอย่าง เช่น เสื่อกระจูด เสื่อใบลำเจียก
|
|
|
|
|
|
ที่มาของภาพ และข้อมูล
การดำเนินชีวิตของคนไทย โดย นางวิไลภรณ์ สุจา
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
ศูนย์ข้อมูลข่าวสารอาเซียน กรมประชาสัมพันธ์
|